Rozroczańskie rysie to łowcy saren
Dzięki kampanii prowadzonej przez organizacje pozarządowe rysie zostały w 1995 roku objęte ścisłą ochroną w całej Polsce. Ich naturalne populacje występują w Karpatach oraz rozległych lasach wschodniej części kraju, a osobniki z reintrodukcji zagościły w środkowej i zachodniej Polsce. Te największe europejskie dzikie koty są trudne w obserwacji dlatego badania nad tym gatunkiem są wciąż nieliczne. Dzięki projektowi Stowarzyszenia dla Natury „Wilk” i Roztoczańskiego Parku Narodowego, prowadzonemu przy współpracy z Wydziałem Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie odkrywane są tajemnice jednej z najsłabiej poznanych krajowych populacji tego gatunku zamieszkującej Roztocze i Puszczę Solską. W badaniach wykorzystywane są nowoczesne metody badawcze: telemetria GPS-GSM, fotopułapki i analizy genetyczne. Wyniki najnowszych badań, opublikowane na łamach czasopisma naukowego „Journal of Vertebrate Biology”, ujawniły czym odżywiają się roztoczańskie rysie. Autorami pracy są dr hab. inż. Robert Mysłajek, prof. UW, dr inż. Przemysław Stachyra, mgr Michał Figura oraz dr hab. Sabina Nowak.
Naukowcy wyposażyli w obroże telemetryczne dwa rysie. Pierwszy z nich nazwany Jantar to dorosły samiec odłowiony w specjalną pułapkę skrzynkową w Roztoczańskim Parku Narodowym. Drugi, o imieniu Horaj, to młody samiec, którego matka zginęła w kolizji z samochodem. Dzięki akcji ratunkowej Stowarzyszenia dla Natury „Wilk” i pracowników Roztoczańskiego Parku Narodowego został on przekazany do ośrodka rehabilitacji dzikich zwierząt „Mysikrólik” w Bielsku-Białej, skąd po nabraniu sił został uwolniony z powrotem do środowiska naturalnego. Dzięki telemetrii udało się ustalić na co polowały oba drapieżniki. Dodatkowych informacji dostarczyły zimowe tropienia rysi.
Naukowcy odnaleźli 64 ofiary tych drapieżników. Większość z nich (94%) stanowiły sarny, a uzupełnieniem diety drapieżników były młode jelenie oraz zające. Dorosły samiec częściej polował na ssaki kopytne (98%). W diecie młodego rysia przeważały sarny, jednak 19% stanowiły zające. Naukowcy ustalili, że rysie z lokalnego zespołu ssaków kopytnych, w skład którego wchodziły jelenie, sarny, łosie i dziki wyraźnie wybierały sarny. Dzięki telemetrii można było także określić długość rysiowego posiłku. Ustalono, że rysie użytkowały swoją zdobycz od jednego do czterech dni, a następnie odchodziły w poszukiwaniu nowej zdobyczy.
Z wcześniejszych badań nad rysiami prowadzonych w Puszczy Białowieskiej wiadomo, że liczebność saren w środowisku może wpływać na rozród rysi. Im tych roślinożerców jest więcej tym więcej kociąt są w stanie wychować rysice. Wiedza na temat składu pokarmu rysi pozwoli na ustalenie działań ochronnych na rzecz tych drapieżników. Jest to szczególnie ważne w Roztoczańskim Parku Narodowym będącym jednocześnie obszarem Natura 2000, w którym rysie są przedmiotem ochrony.
